Νέα κατηγοριοποίηση της IUCN για την Καρέττα στη Μεσόγειο: η μακρόχρονη προστασία αποδίδει
Επειδή ο νέος χαρακτηρισμός μπορεί να οδηγήσει σε παρερμηνείες και λανθασμένα συμπεράσματα, πρέπει εξηγηθεί τί ακριβώς σημαίνει. Σύμφωνα με τα νέα κριτήρια της IUCN, η κατηγοριοποίηση των ειδών γίνεται πλέον με βάση τον «επικείμενο κίνδυνο εξαφάνισής τους». Έτσι τα είδη που εντάσσονται στην κατηγορία «Μειωμένης Ανησυχίας» (LC-Least Concern) δεν συνεπάγεται ότι είναι ασφαλή ούτε ότι δεν πρέπει να προστατεύονται αλλά ότι «δεν διατρέχουν άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης εφόσον διατηρούνται οι ίδιες συνθήκες». Για την ακρίβεια παραθέτουμε κατά λέξη τον ορισμό της IUCN στην αγγλική: “The category Least Concern is applied to taxa that do not qualify (and are not close to qualifying) as threatened or Near Threatened. It is important to emphasize that "least concern" simply means that, in terms of extinction risk, these species are of lesser concern than species in other threat categories. It does not imply that these species are of no conservation concern”.
Σημειώνεται ότι η κατηγοριοποίηση της IUCN σύμφωνα με τα νέα κριτήρια έχει συγκριτική αξία μεταξύ των ειδών. Έτσι, ένα μακρόβιο είδος όπως η Καρέττα με πολλές παραλίες ωοτοκίας στη Μεσόγειο, σε ορισμένες από τις οποίες παρουσιάζεται σημαντική αύξηση φωλιών λόγω των μακροχρόνιων μέτρων προστασίας, όπως π.χ. στον Κυπαρισσιακό Κόλπο, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι διατρέχει «άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης», σε αντίθεση με άλλα είδη που έχουν μικρή γεωγραφική εξάπλωση ή ιδιαίτερα μικρούς πληθυσμούς ή πληθυσμούς με ραγδαία πτωτική τάση. Επίσης σημειώνεται ότι η νέα κατηγοριοποίηση της IUCN δεν περιγράφει τις απειλές που αντιμετωπίζει ένα είδος ούτε την πλήρη κατάσταση του πληθυσμού του, ούτε την ανάγκη λήψης μέτρων προστασίας, αλλά επικεντρώνεται στην προοπτική βιωσιμότητάς του στο άμεσο μέλλον κυρίως μέσω της γεωγραφικής κατανομής και της πληθυσμιακής τάσης του.
Επομένως η νέα κατηγοριοποίηση της Καρέττα στη Μεσόγειο στην ουσία αντανακλά την επιτυχία των μακροχρόνιων μέτρων προστασίας που πάρθηκαν και που θα πρέπει να εξακολουθήσουν να λαμβάνονται από διεθνείς οργανισμούς, διεθνείς συμβάσεις, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις κυβερνήσεις, τις τοπικές κοινωνίες και τις περιβαλλοντικές οργανώσεις. Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για τις Θαλάσσιες Χελώνες της IUCN, σε σχετική ανακοίνωσή της (βλ. συνημμένο) διευκρινίζει ότι ο χαρακτηρισμός αυτός είναι αποτέλεσμα της σχετικά καλής κατάστασης διατήρησης που χαίρει σήμερα το είδος στη Μεσόγειο και που οφείλεται στις σημαντικές δράσεις προστασίας που έχουν γίνει όλα αυτά τα χρόνια. Περαιτέρω διευκρινίζει ότι ο πληθυσμός της Μεσογείου πρέπει να θεωρείται ως «εξαρτώμενος από τα μέτρα προστασίας» (conservation dependent) και ενδεχόμενη μείωση ή διακοπή των μέτρων προστασίας μπορεί να αποβεί καταστροφική. Τέλος ξεκαθαρίζει ότι οι πληθυσμοί της Καρέττα στη Μεσόγειο πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούνται καθόσον η κατάσταση διατήρησής τους θα επαναξιολογείται σε τακτά χρονικά διαστήματα και προς τούτο απαιτούνται νεώτερα και έγκυρα στοιχεία. Ακολουθεί (σε μετάφραση) η πλήρης ανακοίνωση της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για τις Θαλάσσιες Χελώνες της IUCN (για την πρωτότυπη ανακοίνωση πατήστε εδώ).
Η νέα κατηγοριοποίηση της IUCN για την Καρέττα (Caretta caretta) είναι πλέον διαθέσιμη online (http://www.iucnredlist.org/details/3897/0)
Η αξιολόγηση έγινε από την Ομάδα Εμπειρογνωμόνων για τις Θαλάσσιες Χελώνες της IUCN, ένα διεθνές δίκτυο ειδικών για τις θαλάσσιες χελώνες. Αυτό είναι το δεύτερο είδος θαλάσσιας χελώνας (μετά τη Δερματοχελώνα, Dermochelys coriacea) που αξιολογείται σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο χρησιμοποιώντας τα κριτήρια της IUCN. Οι αξιολογήσεις που έγιναν σε περιφερειακό επίπεδο είναι πολύ πιο σημαντικές όσον αφορά την λήψη μέτρων προστασίας σε σχέση με την αξιολόγηση που έγινε σε παγκόσμιο επίπεδο, ειδικά για είδη με ευρεία εξάπλωση όπως οι θαλάσσιες χελώνες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η χελώνα Καρέττα είναι πλέον «Τρωτό» είδος. Οι δέκα περιφερειακοί πληθυσμοί της Καρέττα αξιολογήθηκαν από «Κρισίμως Κινδυνεύοντες» έως «Μειωμένης Ανησυχίας» τονίζοντας στις περισσότερες περιπτώσεις, την αλλαγή από την κατηγορία «Κινδυνεύον», στην οποία βρισκόταν το είδος παγκοσμίως από το 1996. Λαμβάνοντας υπόψη την αυξανόμενη χρήση του παγκόσμιου καταλόγου των απειλούμενων ειδών της IUCN ως γενική κατεύθυνση για τη λήψη μέτρων προστασίας, θέλουμε να ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα όσον αφορά αυτόν τον κατάλογο για να αποφευχθούν τυχόν παρερμηνείες σχετικά με την κατάσταση των περιφερειακών πληθυσμών της Καρέττα, οι οποίοι έχουν αξιολογηθεί ως «Σχεδόν Απειλούμενοι» ή «Μειωμένης Ανησυχίας».
Ο κατάλογος των απειλούμενων ειδών της IUCN και τα κριτήρια του αποτελούν μία προσέγγιση για την αξιολόγηση και σύγκριση της κατάστασης προστασίας μεταξύ πολύ διαφορετικών ειδών, με σκοπό την αναγνώριση ειδών και περιφερειακών πληθυσμών που αντιμετωπίζουν άμεσο ή υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης παγκοσμίως με βάση προηγούμενες, τωρινές και αναμενόμενες μελλοντικές συνθήκες και ανθρωπογενείς παράγοντες.
Οι περιφερειακοί πληθυσμοί της Καρέττα που πρόσφατα αξιολογήθηκαν ως «Σχεδόν Απειλούμενοι» ή «Μειωμένης Ανησυχίας» δείχνουν ότι οι συγκεκριμένοι πληθυσμοί δεν διατρέχουν άμεσο ή υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης. Παρόλα αυτά, η αξιολόγηση τους βασίζεται στην τωρινή τους κατάσταση η οποία λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα των μέτρων προστασίας που έχουν ληφθεί στο παρελθόν, εκ των οποίων τα περισσότερα είχαν διάρκεια πάνω από μια δεκαετία. Έτσι, η τωρινή κατάσταση αυτών των περιφερειακών πληθυσμών στην ουσία αποτελεί μέτρο επιτυχίας προηγούμενων προσπαθειών προστασίας. Γι’ αυτό το λόγο, αυτοί οι πληθυσμοί πρέπει να θεωρούνται ως εξαρτώμενοι από τα μέτρα προστασίας. Κάθε μείωση των υφιστάμενων μέτρων προστασίας μπορεί να είναι καταστροφική. Πράγματι οι τωρινοί χαρακτηρισμοί των ορισμένων περιφερειακών πληθυσμών της Καρέττα ως «Σχεδόν Απειλούμενων» και «Μειωμένης Ανησυχίας» οφείλονται εξολοκλήρου στις μακροχρόνιες προσπάθειες προστασίας και έτσι έπαψαν να χαρακτηρίζονται ως «Τρωτοί», «Κινδυνεύοντες» και «Κρισίμως Κινδυνεύοντες». Επιπλέον, μέσα σε έναν περιφερειακό πληθυσμό με χαρακτηρισμό «Σχεδόν Απειλούμενος» ή «Μειωμένης Ανησυχίας» μπορεί να υπάρχουν υποπληθυσμοί που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο.
Οι αξιολογήσεις των απειλούμενων ειδών ενημερώνονται τακτικά έτσι ώστε να εμπεριέχουν τα πιο πρόσφατα και έγκυρα στοιχεία και ως εκ τούτου ο χαρακτηρισμός της Καρέττα μπορεί να αλλάξει με τον καιρό. Όλοι οι περιφερειακοί πληθυσμοί της Καρεττα πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούνται και να μελετώνται περαιτέρω, έτσι ώστε οι στρατηγικές προστασίας και οι παρεμβάσεις που πραγματοποιούνται να ανταποκρίνονται σε ενδεχόμενες μελλοντικές αλλαγές. Οι αξιολογήσεις της IUCN για τα απειλούμενα είδη είναι περισσότερο αναφορικού παρά συμβουλευτικού χαρακτήρα και προκειμένου να αποφασιστούν επαρκείς πολιτικές προστασίας σε περιφερειακή ή εθνική κλίμακα, απαιτούνται διαφορετικού τύπου αξιολογήσεις. Σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε ως σήμερα, όλοι οι περιφερειακοί πληθυσμοί της Καρέττα χρήζουν εντατικών μέτρων προστασίας ώστε να βελτιώσουν ή να διατηρήσουν την τρέχουσα κατάσταση τους.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ28/01/2025
ΑΡΧΕΛΩΝ 2024: Συνεχίζουμε τον αγώνα για τις θαλάσσιες χελώνες και την προστασία των ωκεανών
Το 2024 σημείωσε μια ιστορική στιγμή για την προστασία των θαλασσίων χελωνών στη Μεσόγειο: επιβεβαιώθηκε η ανάκαμψη του πληθυσμού της Καρέττα στον Κόλπο της Κυπαρισσίας! Ο Κυπαρισσιάκος Κόλπος φιλοξενεί πλέον τον μεγαλύτερο αναπαραγωγικό πληθυσμό Καρέττα στη Μεσόγειο, ο οποίος παρουσιάζει σταθερή αύξηση τα τελευταία χρόνια χάρη στις συνεχείς και μακροχρόνιες προσπάθειες προστασίας των φωλιών από τον ΑΡΧΕΛΩΝ. Παράλληλα, το 2024 καταγράφηκε ως το θερμότερο έτος παγκοσμίως. Παρά τον αυξημένο φόρτο εργασίας λόγω των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, ενισχύσαμε τη δέσμευσή μας στον εθελοντισμό και στον βιώσιμο τουρισμό.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ20/01/2025
Ευχαριστούμε τους Υπεύθυνους Πεδίου του 2024, την καρδιά των Προγραμμάτων του ΑΡΧΕΛΩΝ
Στον ΑΡΧΕΛΩΝ, οφείλουμε μεγάλο μέρος της επιτυχίας μας στην αφοσίωση και το πάθος των Υπεύθυνων Πεδίου. Αυτά τα άτομα καθοδηγούν τους εθελοντές μας σε όλη τη διάρκεια της εργασίας τους στο πεδίο, διασφαλίζοντας ότι η αποστολή μας για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών εκτελείται με ακρίβεια, φροντίδα και ενθουσιασμό.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ17/01/2025
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ αναζητά 2 Βοηθούς Ενημέρωσης/ Ευαισθητοποίησης στα προγράμματα Ρεθύμνου και Χανίων (Βόρεια Κρήτη)
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ16/01/2025
Η γλυκιά εκδοχή της θεραπείας: Γιατί το μέλι είναι μυστικό όπλο για τη θεραπεία τραυματισμένων θαλάσσιων χελωνών.
Οι αντιβακτηριακές και αντιμικροβιακές ιδιότητες του μελιού βοηθούν στην καταπολέμηση των λοιμώξεων σε ανοιχτές πληγές, ένα κοινό πρόβλημα για τις τραυματισμένες θαλάσσιες χελώνες.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ13/01/2025
Κοινό ΔΤ: Tέλος Tαφής Απορριμμάτων: Να γίνει πλήρως ανταποδοτικό για τους ΟΤΑ!
Αυτή την περίοδο βιώνουμε, για άλλη μια φορά, την αντιπαράθεση της Πολιτείας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την εφαρμογή του Τέλους Ταφής.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ18/12/2024
Μιά πληγωμένη Καρέττα επιστρέφει στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ με πλαστικά στο πεπτικό της σύστημα.
Η Ελλάδα μείωσε την κατανάλωση της πλαστικής σακούλας, όμως πρέπει όλοι να προσπαθήσουμε περισσότερο. Η ρύπανση της θάλασσας από πλαστικά παραμένει μια σημαντική απειλή τόσο για την υγεία των ανθρώπων, όσο και για τα ζώα και τα φυτά που ζουν εκεί.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ06/12/2024
O ΑΡΧΕΛΩΝ στην Πρώτη Γραμμή της Διάσωσης για τις θαλάσσιες χελώνες στη Μεσόγειο.
Με τη βοήθεια του ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ μπορέσαμε να αποκτήσουμε ακριβείς διαγνώσεις για την υγεία των χελωνών που διασώθηκαν στις Ελληνικές θάλασσες.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ04/12/2024
Η φύση τελεί υπό επίθεση: Η προστασία του λύκου υποβαθμίζεται στη Σύμβαση της Βέρνης
Ανακοίνωση 20 Περιβαλλοντικών Οργανώσεων
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ03/12/2024
Καλοκαίρι 2025: Ανάλαβε θέση ευθύνης στα Προγράμματα Προστασίας της Θαλάσσιας Χελώνας!
Περιορισμένος αριθμός έμπειρων και ικανών εθελοντών επιλέγεται κάθε χρόνο για τις θέσεις Υπεύθυνων Πεδίου των προγραμμάτων του ΑΡΧΕΛΩΝ. Η υποβολή αιτήσεων και σύντομων βιογραφικών για το 2025 έχει αρχίσει!
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ29/11/2024
Πρώτο φωτοβολταϊκό στην καρδιά του Αμβρακικού
Ο Αμβρακικός κόλπος είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο οικοσύστημα που απειλείται με αποσταθεροποίηση στην περίπτωση εγκατάστασης μιας τόσο μεγάλης κατασκευαστικής δομής. Καλούμε τις αρμόδιες αρχές, την τοπική αυτοδιοίκηση να αντιδράσουν στην περαιτέρω υποβάθμιση του Αμβρακικού Κόλπου.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ25/11/2024
Κάνε αυτή τη γιορτινή περίοδο ακόμα πιο μαγική, χαρίζοντας μία υιοθεσία θαλάσσιας χελώνα στους αγαπημένους σου!
Είτε πρόκειται για τον λάτρη της άγριας φύσης στη ζωή σου, είτε για κάποιον δικό σου που νοιάζεται για τον πλανήτη, μια υιοθεσία από τον ΑΡΧΕΛΩΝ είναι ένα δώρο που συνεχίζει να προσφέρει.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ18/11/2024
Η παραλία της ελπίδας: Το ταξίδι του Keanu με τον ΑΡΧΕΛΩΝ
Ο Keanu Groeneveld, φοιτητής στη Διαχείριση της Άγριας Ζωής, ήρθε από την Ολλανδία στο Ρέθυμνο της Κρήτης για να κάνει την πρακτική του άσκηση στον ΑΡΧΕΛΩΝ. Η εμπειρία του ήταν ένα μεταμορφωτικό ταξίδι που φούντωσε το πάθος του για τη προστασία της φύσης.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ14/11/2024
Ανοίγει η Διαδικτυακή Ξενάγηση Σχολείων στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ: Οι θαλάσσιες χελώνες ταξιδεύουν πάλι σε όλη την Ελλάδα!
Για 5η συνεχόμενη χρονιά, το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ ανοίγει τις πύλες του και προσκαλεί τους μαθητές σχολείων εκτός Αττικής σε μια μοναδική διαδικτυακή εμπειρία.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ12/11/2024
Δορυφορική παρακολούθηση για την προστασία των χελωνών: TUI Care Foundation και ΑΡΧΕΛΩΝ απελευθερώνουν θαλάσσια χελώνα με πομπό στην Ελλάδα
Μετά από τη διάσωση και αρκετούς μήνες περίθαλψης στο Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ, ο «Τρίτων» επέστρεψε πίσω στη θάλασσα με έναν δορυφορικό πομπό στο καβούκι του. Η δράση αυτή, ως μέρος του προγράμματος TUI Turtle Aid, στοχεύει να συνεισφέρει πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τη συμπεριφορά της θαλάσσιας χελώνας μετά την απελευθέρωση.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ11/11/2024
Ένα διαφορετικό ρεκόρ ωοτοκίας: επιβεβαιώνεται η ανάκαμψη του πληθυσμού της Καρέττα που αναπαράγεται στον Κυπαρισσιακό Κόλπο!
Φέτος καταγράφηκε από τον ΑΡΧΕΛΩΝ ένα νέο ρεκόρ ωοτοκίας: 6.700 φωλιές στον πυρήνα ωοτοκίας του Κυπαρισσιακού Κόλπου.