Παρακολούθηση πληθυσμών

Σημαντικές πληροφορίες για τη βιολογία και τη σύνθεση των πληθυσμών των θαλασσίων χελωνών και τις μετακινήσεις τους στη Μεσόγειο συλλέγονται από τα προγράμματα πεδίου του ΑΡΧΕΛΩΝ.

• Στα Προγράμματα καταγραφής και προστασίας της ωοτοκίας που πραγματοποιεί ο ΑΡΧΕΛΩΝ κάθε καλοκαίρι (σε Ζάκυνθο, Πελοπόννησο και Κρήτη) πραγματοποιείται ταυτόχρονα πρόγραμμα σήμανσης (μαρκάρισμα) και ταυτοποίησης (των ήδη μαρκαρισμένων) θηλυκών ατόμων, ακολουθώντας τα διεθνή πρωτόκολλα προστασίας και παρακολούθησης του είδους.

• Στο Πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ στο τροφικό πεδίο του Αμβρακικού Κόλπου πραγματοποιείται συλλογή στοιχείων για τον πληθυσμό των θαλάσσιων χελωνών που διαβιούν στην περιοχή. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εντοπισμό και ολιγόλεπτη σύλληψη θηλυκών, αρσενικών και νεαρών χελωνών, μετρήσεις και ταυτοποίηση ή σήμανση (μαρκάρισμα), καθώς και δορυφορική παρακολούθηση ατόμων.

• Τέλος, η παρακολούθηση μετακινήσεων των χελωνών σε όλη τη Μεσόγειο γίνεται με τοποθέτηση δορυφορικών πομπών σε επιλεγμένα άτομα.

2024-2025: Τον Ιούλιο του 2024 η ομάδα ερευνητών του ΑΡΧΕΛΩΝ ολοκλήρωσε με επιτυχία την τοποθέτηση δορυφορικών πομπών σε 20 θαλάσσιες χελώνες που εντοπίστηκαν στις παραλίες ωοτοκίας της Δυτικής και Νότιας Πελοποννήσου και της Κρήτης. Το καλοκαίρι του 2025 αναμένεται να τοποθετηθούν άλλοι 20 πομποί σε επιλεγμένα άτομα. Η έρευνα αυτή αναμένεται να παρέχει ανεκτίμητα δεδομένα σχετικά με τις μετακινήσεις, τις συμπεριφορές και τις προτιμήσεις των χελωνών σε διάφορα θαλάσσια ενδιαιτήματα. Εντοπίζοντας ζωτικής σημασίας ενδιαιτήματα και μεταναστευτικές οδούς, μπορούμε να εργαστούμε για τη δημιουργία αποτελεσματικών προστατευόμενων θαλάσσιων περιοχών και την προστασία αυτών των θαυμάσιων πλασμάτων για τις μελλοντικές γενιές. Η δράση αυτή έγινε στο πλαίσιο του έργου «LIFE MareNatura: Διατήρηση ειδών προτεραιότητας της θαλάσσιας μεγαπανίδας σε Ελλάδα και Ιταλία», στο οποίο ο ΑΡΧΕΛΩΝ είναι εταίρος.

2024: Μετά από ένα χρόνο εντατικής περίθαλψης στο Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών λόγω εκτεταμένου τραύματος στο κεφάλι, τον Νοέμβρη του 2024 η χελώνα «Τρίτων» επέστρεψε πίσω στη θάλασσα με έναν δορυφορικό πομπό στο καβούκι της. Η δράση αυτή στοχεύει να συνεισφέρει πολύτιμες γνώσεις σχετικά με τη συμπεριφορά της θαλάσσιας χελώνας μετά την περίθαλψη και να βοηθήσει τις προσπάθειες διατήρησης που υποστηρίζουν τη μακροπρόθεσμη υγεία των θαλάσσιων χελωνών και των οικοτόπων τους. Η παρακολούθηση του ταξιδιού του «Τρίτωνα» είναι μέρος του προγράμματος «TUI Turtle Aid» του ιδρύματος TUI Care Foundation, το οποίο ενισχύει την προστασία των απειλούμενων και ευάλωτων θαλάσσιων χελωνών σε διάφορες παραλίες ωοτοκίας του πλανήτη. Δες τα ταξίδια του «Τρίτωνα» στον χάρτη παρακάτω!

2020-2022: Η τοποθέτηση δορυφορικών πομπών εστίασε σε αρσενικές χελώνες, προκειμένου να διερευνηθεί αν παραμένουν σε περιοχές ωοτοκίας των θηλυκών ή αν διαβιούν σε άλλες περιοχές που ίσως χρειάζονται προστασία. Περιοχές εφαρμογής της έρευνας αυτής ήταν ο Αμβρακικός κόλπος (περιοχή διατροφής) και ο Κόλπος της Κυπαρισσίας (περιοχή αναπαραγωγής). Τον Οκτώβριο του 2020 η ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ τοποθέτησε δορυφορικούς πομπούς σε 3 αρσενικές χελώνες στον Αμβρακικό κόλπο. Το καλοκαίρι του 2021 τοποθετήθηκαν δορυφορικοί πομποί σε 5 ακόμη χελώνες στον Αμβρακικό. Οι διαδρομές τους φαίνονται στον τρίτο χάρτη παρακάτω.

2018-2020: Η ομάδα έμπειρων ερευνητών του ΑΡΧΕΛΩΝ τοποθέτησε δορυφορικούς πομπούς σε θηλυκές χελώνες, προκειμένου να διερευνηθεί πού πηγαίνουν οι χελώνες στο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα από διαδοχικές ωοτοκίες καθώς και σε ποιες περιοχές της Μεσογείου μεταναστεύουν μετά το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Περιοχή εφαρμογής της πρώτης αυτής έρευνας ήταν ο νότιος Κυπαρισσιακός κόλπος. Οι εργασίες άρχισαν τον Ιούνιο του 2018 με την τοποθέτηση δορυφορικών πομπών σε 9 θηλυκές χελώνες που έκαναν φωλιά και οι διαδρομές τους φαίνονται στον πρώτο χάρτη, παρακάτω. Τον Ιούνιο του 2019 τοποθετήθηκαν δορυφορικοί πομποί σε άλλες 12 χελώνες που έκαναν φωλιά και οι διαδρομές τους φαίνονται στον δεύτερο χάρτη. Σημειώστε ότι κάθε πομπός εκπέμπει μέχρι να ξεκολλήσει από το καβούκι της χελώνας, το πολύ για 2 χρόνια.

Το κοινωφελές Ίδρυμα MAVA Foundation που εδρεύει στην Ελβετία χρηματοδότησε την παρούσα έρευνα του ΑΡΧΕΛΩΝ στο πλαίσιο του προγράμματος «Διατήρηση θαλάσσιων χελωνών στην περιοχή της Μεσογείου». Δείτε τις διαδρομές των χελωνών στους χάρτες παρακάτω.