ΡΕΚΟΡ ΕΚΘΑΛΑΣΣΩΣΕΩΝ ΤΟ 2008
Δημήτρης Μαργαριτούλης και Παύλος Τσάρος
Σήμερα το Δίκτυο είναι σε πλήρη ανάπτυξη, αλλά φυσικά πάντα υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Μέλη του Δικτύου Διάσωσης είναι όλες οι λιμενικές αρχές της χώρας, που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά του Δικτύου. Επίσης συμμετέχουν οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, περιβαλλοντικές οργανώσεις, ομάδες πολιτών, και ιδιώτες. Σκοπός του Δικτύου είναι η αξιόπιστη συλλογή πληροφοριών γύρω από τους τραυματισμούς και θανάτους θαλάσσιων χελωνών, με σκοπό τη μείωση τους.
Πώς λειτουργεί το Δίκτυο Οι παρατηρούμενες εκθαλασσώσεις αναφέρονται από τα μέλη του Δικτύου με την συμπλήρωση εντύπου όπου καταγράφονται το είδος, το φύλο, το μέγεθος της χελώνας, τα εξωτερικά τραύματα, αν είναι μαρκαρισμένη, κ. ά. Τα μέλη ειδοποιούν πάντα την τοπική λιμενική αρχή, που με τη σειρά της ειδοποιεί τον νομοκτηνίατρο για να διαπιστώσει την αιτία θανάτου και την Τοπική Αυτοδιοίκηση να προβεί στην υγειονομική ταφή του ζώου. Τα έντυπα αποστέλλονται στο Κέντρο Διάσωσης, όπου εισάγονται σε βάση δεδομένων και αναλύονται με GIS. Φυσικά σε περιπτώσεις τραυματισμένων χελωνών η επικοινωνία με το Κέντρο γίνεται τηλεφωνικά ώστε να οργανωθεί άμεσα και η μεταφορά του ζώου. Πληροφορίες για να γίνετε μέλη του Δικτύου Διάσωσης και τί πρέπει να κάνετε σε περίπτωση που θα δείτε νεκρή ή τραυματισμένη χελώνα στο http://www.archelon.gr/contents/pedio_diktio.php?row=row5, http://www.archelon.gr/contents/pedio_help.php?row=row5
Τα αποτελέσματα Ο ετήσιος αριθμός των εκθαλασσώσεων (νεκρές χελώνες) στα έτη 1994-2008 φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.
Παρατηρούμε ότι στην περίοδο 1994-2001 υπάρχει μια αυξητική τάση με μέγιστο το 2001. Όμως αυτή η αυξητική τάση μπορεί να οφείλεται (τουλάχιστον μερικώς) στην αύξηση των μελών του Δικτύου και στη μεγάλη ευαισθητοποίηση του κοινού που παρατηρήθηκε στο ίδιο διάστημα. Ας μην ξεχνάμε ότι κυρίως ευαισθητοποιημένοι πολίτες είναι αυτοί που, όταν αντιληφθούν τραυματισμένη ή νεκρή χελώνα, ειδοποιούν είτε απευθείας το Κέντρο Διάσωσης ή το πλησιέστερο λιμεναρχείο.
Στη συνέχεια, η περίοδος 2001-2004 χαρακτηρίζεται από συνεχή πτωτική τάση μέχρι το 2004. Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι ο ΑΡΧΕΛΩΝ στην περίοδο αυτή είχε κάνει μεγάλη προσπάθεια ενημέρωσης των ψαράδων με εξορμήσεις σε όλη τη χώρα, και κυρίως στις περιοχές που υπήρχαν οι περισσότερες εκθαλασσώσεις. Οι εξορμήσεις αυτές του Συλλόγου είχαν χρηματοδοτηθεί από κοινοτικό πρόγραμμα LIFE –Φύση (LIFE/NAT/GR8500) που στόχευε στη μείωση της θνησιμότητας των χελωνών στη θάλασσα. Το πρόγραμμα αυτό του Συλλόγου θεωρήθηκε από τα πλέον πετυχημένα σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Από το 2004 ως το 2008 παρατηρείται μια συνεχής αύξηση στον ετήσιο αριθμό εκθαλασσώσεων με κορύφωση το 2008 όπου έχουμε 292 εκθαλασσώσεις (αύξηση από το 2004: 126%!).
Τι πρέπει να γίνει Είναι σαφές ότι πολλές χελώνες πέφτουν θύματα εμπλοκής σε αλιευτικά εργαλεία. Διεθνώς γίνονται προσπάθειες για μείωση των εμπλοκών ή αυτόματη απελευθέρωση των χελωνών που πιάνονται. Έτσι σε ορισμένες χώρες έχει εφαρμοστεί το TED (Turtle Excluder Device) που αυτόματα απελευθερώνει τις χελώνες που πιάνονται σε τράτες. Επίσης γίνεται έρευνα για την εισαγωγή ενός νέου τύπου αγκιστριού (circle hook) για τόνους και ξιφίες στο οποίο οι χελώνες πιάνονται πιο δύσκολα απʼ ότι στα συμβατικά αγκίστρια. Δυστυχώς, κάτι ανάλογο είναι πολύ δύσκολο να γίνει στα μικρής κλίμακας αλιευτικά εργαλεία (π.χ. στατικά δίχτυα, παραγάδια βυθού, βιντζότρατες). Αυτά θα συνεχίσουν να πιάνουν χελώνες, από τις οποίες ορισμένες μοιραία θα πεθάνουν, κυρίως από ασφυξία. Αυτές όμως που επιζούν, αν και πιασμένες, πρέπει να απελευθερώνονται, με φροντίδα των ψαράδων, σε καλή κατάσταση.
Φυσικά γνωρίζουμε ότι όταν οι χελώνες πιάνονται σε δίχτυα μπορεί να προκαλέσουν σημαντική ζημιά σʼ αυτά, στην προσπάθειά τους να ανεβούν στην επιφάνεια για να αναπνεύσουν ή να απελευθερωθούν. Δυστυχώς όμως κάποιοι, πιστεύουμε όλο και λιγότεροι, δεν ακολουθούν την υπεύθυνη συμπεριφορά που αρμόζει σε ανθρώπους που ζουν από τη θάλασσα, και προσπαθούν να «εκδικηθούν» τις χελώνες που είχαν την ατυχία να πιαστούν στα δίχτυα τους. Τα σπασμένα κρανία και τα βγαλμένα μάτια των χελωνών που περιθάλπονται στο Κέντρο Διάσωσης, και τις οποίες βλέπουν πάνω από 15,000 παιδιά που επισκέπτονται το Κέντρο κάθε χρόνο, δεν αποτελούν καλή διαφήμιση για το παραδοσιακό επάγγελμα του «αγαθού ψαρά». Αυτοί οι λίγοι που εξακολουθούν να σκοτώνουν και να κακοποιούν τις χελώνες που πιάνονται στα εργαλεία τους πρέπει να απομονωθούν από τη μεγάλη τάξη των «υπεύθυνων ψαράδων» που συμφωνούν με το σύνθημα του ΑΡΧΕΛΩΝ: «Περιουσία μου ο πλούτος της θάλασσας».
29ο Παγκόσμιο Συνέδριο για την Βιολογία και Προστασία των Θαλάσσιων Χελωνών
ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΟΙΚΟ-ΔΩΡΑΚΙΑ
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ15/07/2024
Οικο-τουρισμός σε Πελοπόννησο και Κρήτη: Εξερευνήστε μια παραλία ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα
Μία καταπληκτική οικολογική εμπειρία προσφέρει ο ΑΡΧΕΛΩΝ στους τυχερούς ευαισθητοποιημένους ταξιδιώτες που θα βρεθούν αυτό το καλοκαίρι σε σημαντικές παραλίες ωοτοκίας της χελώνας Καρέττα που προστατεύει ο Σύλλογος.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ26/06/2024
Οι θαλάσσιες χελώνες μας εκπλήσσουν: αν δεις ίχνη χελώνας στην παραλία βοήθησε την έρευνα του ΑΡΧΕΛΩΝ!
Δεν είναι όλες οι παραλίες στην εκτεταμένη ακτογραμμή της Ελλάδας κατάλληλες για την ωοτοκία των θαλάσσιων χελωνών, αλλά μερικές φορές αυτά τα θαλάσσια ερπετά μας εκπλήσσουν! Φέτος το καλοκαίρι, ο ΑΡΧΕΛΩΝ ζητά τη βοήθειά σου για τη διερεύνηση ενός φαινομένου που ονομάζεται «σποραδική ωοτοκία».
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ17/06/2024
Λιμένι Μάνης - ΠΡΟΣΟΧΗ! Οι θαλάσσιες χελώνες δεν είναι κατοικίδια ζώα: Δεν τις ταΐζουμε!
Ο Δήμος Ανατολικής Μάνης και το Λιμεναρχείο ζήτησαν τη συνδρομή του ΑΡΧΕΛΩΝ για την ενημέρωση των λουόμενων στην περιοχή Λιμένι της Μάνης, όπου οι υγειονομικές αρχές έχουν ήδη καταγράψει φέτος 12 περιστατικά επίθεσης θαλάσσιας χελώνας σε λουόμενους.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ16/06/2024
30 Χρόνια Ελπίδας: Το Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ γιορτάζει την Ημέρα των Θαλάσσιων Χελωνών
Κάθε χρόνο στις 16 Ιουνίου, γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα των Θαλάσσιων Χελωνών, μια ημέρα αφιερωμένη στην ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτά τα υπέροχα πλάσματα και τις απειλές που αντιμετωπίζουν. Η φετινή χρονιά έχει ιδιαίτερη σημασία για τον ΑΡΧΕΛΩΝ, καθώς το Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών στη Γλυφάδα συμπληρώνει 30 χρόνια λειτουργίας.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ13/06/2024
Διαγωνισμός Αφίσας για παιδιά και νέους: Καλωσορίζουμε τα χελωνάκια του 2024 στις παραλίες!
Νερομπογιές, μαρκαδόροι, κολλάζ, υπολογιστής, κινητό; Όλα είναι χρήσιμα. Χρησιμοποίησε τη δημιουργικότητα και τη φαντασία σου για να φτιάξεις μία αφίσα μεγέθους Α3 ή Α4 που θα ενημερώνει ότι σε λίγο εκκολάπτονται τα χελωνάκια του 2024.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ16/05/2024
Νωρίτερα από άλλες χρονιές άρχισε φέτος η ωοτοκία για τις θαλάσσιες χελώνες Καρέττα και οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στους ωκεανούς προβληματίζουν
Για πρώτη φορά, στα 40 χρόνια καταγραφών του ΑΡΧΕΛΩΝ, βρέθηκε στις 10 Μαΐου η πρώτη φωλιά θαλάσσιας χελώνας στον Κόλπο Λαγανά Ζακύθου. Επιβεβαιώνονται οι επιστημονικές προβλέψεις της μετακίνησης της περιόδου ωοτοκίας νωρίτερα την άνοιξη, λόγω της κλιματικής αλλαγής.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ14/05/2024
Σώσε Χελώνες, Δες την Ελλάδα με Budget
Σε τραβάει η ιδέα να πας σε πεντακάθαρες ελληνικές παραλίες και η ευκαιρία να κάνεις τη διαφορά; Ιούνιος και Σεπτέμβριος είναι οι τέλειοι μήνες για εθελοντισμό στην προστασία των θαλάσσιων χελωνών στην Ελλάδα
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ02/05/2024
Γιορτή της Χελώνας για παιδιά 2024: Ταξίδεψε με τις χελώνες στη Μεσόγειο!
Σημειώστε την ημερομηνία! Το Σάββατο 18 Μαΐου στις 11:00, το Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ ανοίγει τις πόρτες του για να υποδεχτεί μικρούς και μεγάλους φίλους των θαλάσσιων χελωνών που θέλουν να γιορτάσουν, να εξερευνήσουν, να μάθουν, να παίξουν και να ταξιδέψουν μαγικά στη Μεσόγειο.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ02/05/2024
Μια επιτυχημένη χρονιά για το Διεθνές Συμπόσιο Θαλάσσιας Χελώνας
Το Διεθνές Συμπόσιο Θαλάσσιας Χελώνας ολοκληρώθηκε θριαμβευτικά τον Μάρτιο στην Πατάγια της Ταϊλάνδης, με τον ΑΡΧΕΛΩΝ να συμμετέχει ενεργά.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ29/04/2024
Πρωινή βόλτα με τον ΑΡΧΕΛΩΝ
Ο κινηματογραφικός φακός του Στέφανου και της Μαρίας των SteΜa Journeys πέτυχε κάτι πολύ σπάνιο: μία θαλάσσια χελώνα Καρέττα να κάνει φωλιά το πρωί! Οι εθελοντές στα Χανιά ανέλαβαν δράση για την προστασία της.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ26/04/2024
«Γεφυρώνοντας προσπάθειες τουρισμού και διατήρησης της φύσης», η παράπλευρη εκδήλωση του ΑΡΧΕΛΩΝ στο διεθνές συνέδριο Our Ocean, an Ocean of Potential
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ είχε την τιμή να συμμετάσχει ενεργά στο συνέδριο, διοργανώνοντας μία συζήτηση για τον τουρισμό και τις προσπάθειες προστασίας των θαλάσσιων χελωνών στο Ρέθυμνο με τη συμμετοχή του Δήμου Ρεθύμνου, του ομίλου GRECOTEL και εμπειρογνώμονες βιώσιμου τουρισμού.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ19/04/2024
Νέο! «Υποτροφίες» για πρακτική εμπειρία- άσκηση στα διεθνή περιβαλλοντικά προγράμματα του ΑΡΧΕΛΩΝ
Φέτος δίνεται η ευκαιρία να υποστηριχθεί η συμμετοχή μικρού αριθμού εθελοντών στα προγράμματα του ΑΡΧΕΛΩΝ για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών στις παραλίες ωοτοκίας καθώς και στο Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών στη Γλυφάδα Αττικής. Δείτε τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που ισχύουν για το 2024.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ12/04/2024
Συντονισμός για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών στο Ρέθυμνο: Τοπικές Αρχές και τουρισμός ενώνουν δυνάμεις
Η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε στις 5 Απριλίου 2024 στο κτίριο της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου, έθιξε καίρια ζητήματα, όπως η τήρηση των διαχειριστικών μέτρων για την προστασία της Καρέττα. Δεδομένης της τουριστικής δραστηριότητας στις παραλίες ωοτοκίας, η ενεργή συμμετοχή του τουριστικού τομέα στην εφαρμογή των μέτρων κρίνεται απαραίτητη.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ10/04/2024
«Τουρίστες και χελώνες;» Απλώνεται η περιβαλλοντική εκστρατεία ενημέρωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ στις παραλίες ωοτοκίας της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα
Στο δρόμο του αειφόρου τουρισμού στρατεύεται ξανά, μετά την πανδημία, ο ΑΡΧΕΛΩΝ- Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας. Στόχος της νέας εκστρατείας είναι να φθάσουν οι πληροφορίες για τον ορθό κώδικα συμπεριφοράς επισκεπτών σε όλες τις παραλίες ωοτοκίας σε συνεργασία με τον τουριστικό τομέα.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ04/04/2024
LIFE MareNatura - Το μεγαλύτερο πρόγραμμα για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα στην Ελλάδα