Οι δορυφορικοί πομποί του ΑΡΧΕΛΩΝ στην προστασία των θαλάσσιων χελωνών
Από τις νέες τεχνολογικές εφαρμογές κάθε τόσο ξεχωρίζουν μερικές που μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην μελέτη και προστασία της φύσης και των απειλούμενων ειδών. Μία από αυτές είναι η τηλεμετρία, δηλαδή η αυτόματη μέτρηση και ασύρματη διαβίβαση δεδομένων από απομακρυσμένες πηγές. Το πλεονέκτημα των δεδομένων τηλεμετρίας είναι ότι δίνουν, με τη «ματιά» των ίδιων των ζώων, πληροφορίες για τις κινήσεις τους και τις προτιμήσεις τους σε βιοτόπους, αποφεύγοντας τους περιορισμούς των τυπικών σχεδιασμών έρευνας.
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ, στη μακρόχρονη πορεία του από την ίδρυσή του το 1983, χρησιμοποιεί νέες τεχνολογίες προκειμένου να φέρει σε πέρας το πολυσχιδές έργο του. Ήταν έτσι από τους πρώτους φορείς στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε δορυφορικούς πομπούς στη μελέτη προστατευόμενων ειδών.
Οι δορυφορικοί πομποί είναι μικρές και ανθεκτικές στο θαλασσινό νερό συσκευές που στερεώνονται συνήθως με ειδική κόλλα στο καβούκι της χελώνας. Κάθε φορά που η χελώνα ανεβαίνει στην επιφάνεια του νερού για να αναπνεύσει, ένας «υγρός διακόπτης» ενεργοποιεί την μεγάλης διάρκειας μπαταρία και ο πομπός στέλνει σήμα συγκεκριμένης συχνότητας που το «πιάνει» κάποιος από τους δορυφόρους Argos που κινούνται γύρω από τη γη. Στη συνέχεια, το συγκεκριμένο σήμα διαβιβάζεται στους υπολογιστές του ΑΡΧΕΛΩΝ, υποδεικνύοντας τη θέση της χελώνας και σε λίγο καιρό δημιουργείται ένας χάρτης με όλη τη διαδρομή που έχει κάνει η χελώνα. Σε 2-3 χρόνια, όταν πια είχε εξαντληθεί η μπαταρία, ο πομπός ξεκολλάει από το καβούκι της χελώνας.
Οι πρώτοι δορυφορικοί πομποί τοποθετήθηκαν το 2002 σε χελώνες στον Αμβρακικό Κόλπο. Από τότε μέχρι σήμερα, ο ΑΡΧΕΛΩΝ και οι συνεργάτες του έχουν τοποθετήσει 150 δορυφορικούς και GSM πομπούς σε θαλάσσιες χελώνες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Οι πομποί αυτοί ήταν από απλοί πομποί «θέσεως» μέχρι προηγμένης τεχνολογίας που εκτός από τη θέση, καταγράφουν το βάθος και τη θερμοκρασία. Οι πομποί έχουν τοποθετηθεί σε ενήλικες και νεαρές χελώνες, σε αρσενικές και θηλυκές χελώνες Καρέττα (Caretta caretta), εκτός από έναν πομπό που μπήκε σε πράσινη χελώνα στη Συρία. «Ετοιμάσαμε ένα μικρό Αφιέρωμα στην παρακολούθηση 150 θαλάσσιων χελωνών με δορυφορικούς πομπούς από τον ΑΡΧΕΛΩΝ, για να αναδείξουμε τα αποτελέσματα της μέχρι τώρα χρήσης τους», λέει η Αλίκη Παναγοπούλου (PhD), Υπεύθυνη Ερευνητικών Δράσεων του ΑΡΧΕΛΩΝ.
Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, τα οποία έχουν δημοσιευθεί σε επιστημονικά περιοδικά ή παρουσιαστεί σε συνέδρια, έχουν οδηγήσει σε σημαντικά συμπεράσματα όσον αφορά στις μεταναστεύσεις και στην οικολογία της Καρέττα στην Ελλάδα, με απώτερο σκοπό την ουσιαστικότερη προστασία της σε μεσογειακό επίπεδο. Μερικά από αυτά τα συμπεράσματα είναι:
- Σημαντικές περιοχές τροφοληψίας για τις χελώνες που ωοτοκούν στη Ζάκυνθο και τον Κυπαρισσιακό Κόλπο είναι η Αδριατική θάλασσα και ο Κόλπος του Γκαμπές στην Τυνησία.
- Οι χελώνες του Ρεθύμνου, ανάμεσα από διαδοχικές ωοτοκίες μπορεί να απομακρυνθούν μέχρι και 150 χλμ. από την αρχική παραλία ωοτοκίας, και ενδεχομένως να ωοτοκήσουν και σε άλλη παραλία.
- Οι χελώνες του Ρεθύμνου, μετά την περίοδο αναπαραγωγής τους, μεταναστεύουν στον Κόλπο του Γκαμπές (Τυνησία) και στο Αιγαίο, αλλά όχι στην Αδριατική (όπου πηγαίνουν οι χελώνες της Ζακύνθου και του Κυπαρισσιακού Κόλπου).
- Η χελώνα «Ρεγγίνα» το 2013 έκανε την μεγαλύτερη μετανάστευση που έχει καταγραφεί ποτέ στην Ελλάδα, από το Μεσολόγγι στην Ίμπιζα της Ισπανίας!
- Οι χελώνες δεν είναι απαραίτητο να «εγκαθίστανται» σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή τροφοληψίας, όπως νομίζαμε, αλλά μπορεί να διαβιούν και στην ανοιχτή θάλασσα τρεφόμενες με πελαγικούς οργανισμούς.
- Η μέση συχνότητα φωλεοποίησης (δηλ. ο αριθμός φωλιών που κάνει κάθε χελώνα στην περίοδο ωοτοκίας) είναι υψηλότερη από αυτήν που υποθέταμε μέχρι πρόσφατα.
Στα πλαίσια του 9ου Συνεδρίου για τους Ωκεανούς (Our Ocean Conference) που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2024, η Ελλάδα δεσμεύτηκε για την τοποθέτηση 200 νέων δορυφορικών πομπών για την παρακολούθηση των θαλάσσιων χελωνών. Το καλοκαίρι του 2024, στο πλαίσιο του έργου LIFE MareNatura, ο ΑΡΧΕΛΩΝ τοποθέτησε πομπούς σε 20 χελώνες σε διάφορες περιοχές ωοτοκίας. Επίσης, τον Νοέμβριο του 2024, με τη στήριξη του ομίλου TUI Care Foundation, τοποθετήσαμε έναν δορυφορικό πομπό σε χελώνα που απελευθερώθηκε μετά από θεραπεία στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ.
Μάθε περισσότερα στο ειδικό Αφιέρωμα του ΑΡΧΕΛΩΝ
Παρακολούθησε ζωντανά τα ταξίδια των χελωνών του 2024 στην ιστοσελίδα μας!
Σύσκεψη φορέων, αρχών και επιχειρηματιών στο Ρέθυμνο: Η Κρήτη προετοιμάζεται για τον ερχομό των χελωνών!
Βραδινή περιπολία παραλίας: Μία μοναδική εμπειρία για τους εθελοντές
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ22/04/2025
Δεκαετίες προστασίας αποδίδουν καρπούς: Σημάδια ανάκαμψης για τις θαλάσσιες χελώνες παγκοσμίως
Πρώτη παγκόσμια μελέτη μετα από μία δεκαετία, φέρνει ενθαρρυντικά νέα για τη διατήρηση των θαλάσσιων χελωνών: περισσότεροι από τους μισούς πληθυσμούς τους στον κόσμο δείχνουν σημάδια ανάκαμψης. Ανάμεσα στους συγγραφείς είναι η Δρ Αλίκη Παναγοπούλου του ΑΡΧΕΛΩΝ που αναδεικνύει το μακροχρόνιο έργο του Συλλόγου.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ17/04/2025
Ειδική προσφορά συμμετοχής δύο εβδομάδων στις παραλίες ωοτοκίας γιατί σας χρειαζόμαστε τον Μάιο και τον Ιούνιο!
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ14/04/2025
Νέα Μελέτη για τα Μικροπλαστικά στις Παραλίες Ωοτοκίας των Θαλάσσιων Χελωνών
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ συμμετείχε σε μια πρόσφατη παγκόσμια μελέτη η οποία αποκάλυψε ανησυχητικά επίπεδα μόλυνσης από μικροπλαστικά σε παραλίες ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών σε όλο τον κόσμο.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ10/04/2025
22 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις ζητούν την ανάκληση των αδειών για τους 15 Αιολικούς Σταθμούς στα Ακαρνανικά Όρη
Κοινή επιστολή προς τις υπηρεσίες και φορείς που έχουν εμπλακεί στην αδειοδότηση των 15 Αιολικών Σταθμών (ΑΣΠΗΕ) στα Ακαρνανικά Όρη, με το αίτημα να ανακληθούν όλες οι άδειες που έχουν εκδοθεί έως σήμερα, απέστειλαν 22 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ09/04/2025
Γίνε φύλακας των θαλάσσιων χελωνών του Λακωνικού!
Η Gracie και η Claire, δύο αφοσιωμένες εθελόντριες που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ στον Λακωνικό Κόλπο το 2024, μας μίλησαν για την εμπειρία τους.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ08/04/2025
Σύσκεψη φορέων, αρχών και επιχειρηματιών στο Ρέθυμνο: Η Κρήτη προετοιμάζεται για τον ερχομό των χελωνών!
Τη Δευτέρα 7 Απριλίου, βρεθήκαμε στο Ρέθυμνο για να συμμετέχουμε στη σύσκεψη της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου με θέμα τα διαχειριστικά μέτρα για την προστασία της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα και την τήρηση τους!
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ24/03/2025
Βραδινή περιπολία παραλίας: Μία μοναδική εμπειρία για τους εθελοντές
Σε κάποιες ξεχωριστές παραλίες τα καθήκοντα των εθελοντών περιλαμβάνουν και νυχτερινές περιπολίες. Τις ώρες λοιπόν που η παρουσία ανθρώπων στις παραλίες ωοτοκίας απαγορεύεται για να μην ενοχληθούν οι χελώνες, οι εκπαιδευμένοι εθελοντές περπατούν για να τις συναντήσουν.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ14/03/2025
Εμπλουτίζοντας τη ζωή των θαλάσσιων χελωνών που έχουν διασωθεί
Μια πρόσφατη μελέτη στο Κέντρο Διάσωσης Χελωνών τονίζει τη σημασία του περιβαλλοντικού εμπλουτισμού στη βελτίωση της φυσικής και ψυχολογικής ευημερίας των θαλάσσιων χελωνών, βοηθώντας στην αποκατάστασή τους και προετοιμάζοντάς τες για επιτυχή απελευθέρωση στο φυσικό τους περιβάλλον.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ12/03/2025
Hμερίδα διαδικτυακών παρουσιάσεων για φοιτητές
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ καλεί φοιτητές και ενδιαφερόμενους από ΟΛΑ τα επιστημονικά πεδία να συμβάλουν στην προστασία της θαλάσσιας χελώνας!
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ11/03/2025
Θέσεις Βοηθών για τα προγράμματα προστασίας της θαλάσσιας χελώνας του 2025
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ αναζητά συνεργάτες με θέληση και ενθουσιασμό για την προστασία της φύσης για την προετοιμασία και υλοποίηση των προγραμμάτων προστασίας της θαλάσσιας χελώνας του 2025.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ06/03/2025
Ποδηλατόδρομος στην παραλία ωοτοκίας Νικοπόλεως Πρεβέζης: Αντιδράσεις για τις επιπτώσεις
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ04/03/2025
Kοινό ΔΤ: Μπουλντόζες και οικοδομικές επεμβάσεις στο Μαραθωνήσι απειλούν την καρδιά του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου!
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ25/02/2025
Το Δίκτυο Οργανώσεων Περίθαλψης Άγριας Ζωής χαιρετίζει την πρόοδο στην αδειοδότηση των Κέντρων Περίθαλψης και ζητά την απρόσκοπτη λειτουργία της Επιτροπής Αδειοδότησής τους
Κοινό Δελτίο Τύπου του Δικτύου Οργανώσεων Περίθαλψης Άγριας Πανίδας στην Ελλάδα
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ24/02/2025
Έγινε η ετήσια Γενική Συνέλευση του Σωματείου
Σύμφωνα με το άρθρο 8 του Καταστατικού του Σωματείου ΑΡΧΕΛΩΝ, τα μέλη κλήθηκαν να παραστούν στην Ετήσια Γενική Συνέλευση το Σάββατο 22 Φεβρουαρίου 2025.
- ΤΑ ΝΕΑ ΜΑΣ20/02/2025
Aπό το Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ στην Αίγυπτο
Στο φως της ελληνικής δημοσιότητας, αυτή τη φορά στις διεθνείς ειδήσεις, βρέθηκε μία θαλάσσια χελώνα που γνωρίσαμε από το Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ. Η μαρκαρισμένη χελώνα βρέθηκε εξαντλημένη και τραυματισμένη, μετά από τις πρόσφατες έντονες θαλασσοταραχές, σε παραλία της Αιγύπτου και η σχετική ανακοίνωση από το Αιγυπτιακό πρακτορείο ειδήσεων μας επιβεβαιώνει την ανάγκη για συνεχή προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος στη μεσόγειο.