Γενικές πληροφορίες
Το πρόγραμμα έχει αρχίσει από το 1983, έχοντας σκοπό να καταγράψει δεδομένα για την αναπαραγωγή των θαλάσσιων χελωνών και να προστατευτούν οι φωλιές.
Ο κόλπος του Λαγανά, στο νότιο μέρος του νησιού της Ζακύνθου, είναι μία περιοχή μεγάλης φυσικής ομορφιάς με καταγάλανα νερά, αμμώδεις παραλίες και δασωμένους λόφους. Υπάρχουν 6 παραλίες ωοτοκίας στον κόλπο, με συνολικό μήκος 5,5 χλμ, όπου συναντάται ένας από τους μεγαλύτερος αναπαραγωγικούς πληθυσμούς της θαλάσσιας χελώνας Καρέττα (Caretta caretta) της Μεσογείου και καταγράφονται κατά μέσο όρο 1200 φωλιές κάθε χρόνο.
Το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου δημιουργήθηκε το 1999, μετά από επίμονη εκστρατεία που ξεκίνησε ο ΑΡΧΕΛΩΝ και υποστήριξαν αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις. Μέσα στο Θαλάσσιο Πάρκο, τα Σεκάνια, που είναι η παραλία με την υψηλότερη πυκνότητα φωλεοποίησης, έχει χαρακτηριστεί σαν Περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης. Οι παραλίες ωοτοκίας στο Μαραθονήσι, το Καλαμάκι ( από τον ανατολικά του Λαγανά μέχρι το Κρυστάλ), η Δάφνη και ο Γέρακας έχουν χαρακτηριστεί Περιοχές Προστασίας της Φύσης. Η θαλάσσια περιοχή του κόλπου του Λαγανά έχει χαρακτηριστεί ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης όπου ισχύουν ειδικοί περιορισμοί για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών.
Καθήκοντα
Εθελοντές όλων των ηλικιών και εθνικοτήτων συμμετέχουν κάθε χρόνο στο πρόγραμμα προστασίας των θαλάσσιων χελωνών στη Ζάκυνθο από τις αρχές Μαΐου μέχρι και τα μέσα Οκτωβρίου. Από το 2004 η καταγραφή της αναπαραγωγικής δραστηριότητας γίνεται από τον ΑΡΧΕΛΩΝ σε συνεργασία με το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο.
Οι δραστηριότητες διαφοροποιούνται ανάλογα με την εποχή, δηλαδή την περίοδο φωλεοποίησης από μέσα Μαΐου μέχρι μέσα Αυγούστου και την περίοδο εκκόλαψης από μέσα Ιουλίου μέχρι τέλη Σεπτεμβρίου και περιλαμβάνουν:
- Καθημερινές «περιπολίες» στις παραλίες (Πρωινή παρατήρηση) , στις οποίες καταγράφεται η αναπαραγωγική δραστηριότητα των θαλάσσιων χελωνών
- Καθημερινές «περιπολίες» κάθε βράδυ (Νυχτερινή παρατήρηση), στις οποίες γίνονται μετρήσεις και μαρκάρονται οι ενήλικες θηλυκές θαλάσσιες χελώνες
- Προστασία των φωλιών επιτόπου (με κλωβό) από ανθρωπογενείς οχλήσεις ή/και θήρευση από θηλαστικά και όταν είναι απαραίτητο, μεταφορά φωλιών σε ασφαλέστερο σημείο,
- Κατασκευή ειδικών δομών «σκίασης» για να οδηγούνται οι νεοσσοί στη θάλασσα σε περιοχές που τεχνητός φωτισμός (από δρόμους, μαγαζιά κ.λπ.) μπορεί να τους αποπροσανατολίσει όταν βγουν από τη φωλιά
- Εκσκαφή φωλιών μετά την εκκόλαψη των νεοσσών, ώστε να εκτιμηθεί η επιτυχία εκκόλαψης
- Ευαισθητοποίηση των επισκεπτών και των κατοίκων με την καθημερινή λειτουργία εποχιακών Ενημερωτικών Σταθμών, την υποστήριξη ενημερωτικών πάγκων και τη διοργάνωση παρουσιάσεων σε ξενοδοχεία
- Συχνές «περιπολίες» στις παραλίες κατά τη διάρκεια της ημέρας για να ενημερωθούν και ευαισθητοποιηθούν οι λουόμενοι για τις θαλάσσιες χελώνες και την αναπαραγωγή τους
- Οδήγηση, συντήρηση εξοπλισμού, διατήρηση της τάξης στην κατασκήνωση και τις εγκαταστάσεις της (π.χ. καθαριότητα) και διάφορες δουλειές όπως το βάψιμο και ξυλουργικά. Καλλιτεχνικές δεξιότητες όπως η ζωγραφική και η φωτογραφία μπορούν επίσης να είναι χρήσιμες.
- Εφαρμογή των πρωτοκόλλων σε περιπτώσεις αναφορών τραυματισμένων ή εκβρασμένων χελωνών στην περιοχή, αν χρειαστεί.
Ελεύθερος χρόνος
Κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου σου υπάρχουν πολλά που μπορείς να κάνεις και να δεις στο νησί. Μπορείς να χαρείς τις μεγάλες πλατείες, τα καφέ, τα νόστιμα φαγητά, τις μεγαλόπρεπες εκκλησίες και τα μουσεία στην πόλη της Ζακύνθου.
Μπορείς επίσης να κάνεις εκδρομές σε μοναδικά φυσικά μνημεία, όπως ο σπηλιές στο Κερί, να εξερευνήσεις τις γιγάντιες ελιές και να επισκεφθείς το όμορφο Μοναστήρι της Αναφωνήτριας. Ή μπορείς απλά να κολυμπήσεις και να χαρείς την γαλάζια θάλασσα σε διάφορα σημεία.
Διαμονή
Κατά τη διάρκεια της συμμετοχής τους στο πρόγραμμα, οι εθελοντές κατασκηνώνουν στον Ερευνητικό Σταθμό Πεδίου του ΑΡΧΕΛΩΝ κοντά στο Καλλιτέρο.
Οι εθελοντές πρέπει να είναι έτοιμοι να συμμετέχουν σε κοινή διαβίωση, να ζήσουν και να προσφέρουν υπηρεσίες σε μέρη μοναχικά ή και σε μέρη με πολυκοσμία, συχνά σαν μέλη μικρών ομάδων και συνήθως σε σκληρές συνθήκες διαβίωσης. Παρόλο που δεν χρειάζεται προηγούμενη εμπειρία, είναι απαραίτητο να είναι ικανοί να ζήσουν και να συνεργαστούν με ανθρώπους διαφορετικής νοοτροπίας και προέλευσης.
Παροχές της κατασκήνωσης:
- WC
- Ντους (μόνο κρύο νερό)
- Κουζίνα με βασικό εξοπλισμό
- Μια πολύ ζεστή και φιλική ατμόσφαιρα Στην κατασκήνωση υπάρχει όλος ο εξοπλισμός και απαραίτητα μέσα για την καθημερινή διαβίωση.
Ο ΑΡΧΕΛΩΝ συνεχώς προσπαθεί να εξασφαλίζει βελτιώσεις στις συνθήκες διαβίωσης των εθελοντών αλλά η ευθύνη και η προσπάθεια κάθε εθελοντή είναι απαραίτητη για τη συντήρηση και λειτουργία της κατασκήνωσης.
Μόνο εθελοντές που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα τη συγκεκριμένη περίοδο μπορούν να χρησιμοποιούν τους χώρους διαβίωσης.
Ημερομηνίες, εθελοντική εισφορά και άλλα έξοδα
Οι θαλάσσιες χελώνες έρχονται στον κόλπο του Λαγανά για να γεννήσουν στις αρχές Μαΐου, μαζί με τους πρώτους τουρίστες που επισκέπτονται τις θαυμάσιες αυτές παραλίες. Η πρώτη ομάδα θα χρειαστεί να στήσει το πρόγραμμα και τον Σταθμό Ερευνών πεδίου του ΑΡΧΕΛΩΝ στις 8 Μαΐου. Η παρακολούθηση της ωοτοκίας, η προστασία των φωλιών και η ευαισθητοποίηση του κοινού θα γίνονται ολοένα πιο απαιτητικές μέχρι τα μέσα Ιουνίου.
Από τα μέσα Ιουνίου μέχρι τα μέσα Αυγούστου τα πάντα συμβαίνουν με πιο γρήγορους ρυθμούς: φθάνουμε τον τελικό αριθμό φωλιών, οι αριθμοί των επισκεπτών αυξάνονται με γρήγορους ρυθμούς και μεγιστοποιούνται, τα πρώτα χελωνάκια βγαίνουν από τις φωλιές. Οι ομάδες μας χρειάζεται να είναι ενισχυμένες σ’ αυτή την πολυάσχολη περίοδο.
Από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τον Οκτώβριο, χιλιάδες νεοσσοί φθάνουν στη θάλασσα με τη βοήθεια των εθελοντών. Αυτή είναι μία θαυμάσια περίοδος για προστασία των χελωνών συνδυασμένη με την ευαισθητοποίηση του κοινού. Ο Ερευνητικός Σταθμός Πεδίου και το Πρόγραμμα κλείνουν στα μέσα Οκτωβρίου.
Η συμμετοχή πραγματοποιείται σε πλήρεις εβδομάδες που η κάθε μια υπολογίζεται να έχει 7 ημέρες από την ημερομηνία που ο εθελοντής αναλαμβάνει καθήκοντα (π.χ. αν τα καθήκοντα αρχίζουν μια Τρίτη, η τελευταία ημέρα των καθηκόντων του θα είναι Δευτέρα). Η ημερομηνία άφιξης στην περιοχή του προγράμματος είναι μια ημέρα πριν αναλάβει καθήκοντα. Η ημερομηνία αναχώρησης από το πρόγραμμα είναι μια ημέρα μετά την τελευταία ημέρα των καθηκόντων.
Στο πρόγραμμα συμμετέχουν εθελοντές full-time για πρώτη φορά ή επιστρέφοντες, φοιτητές πρακτικής άσκησης, και Ελληνόφωνοι εθελοντές.
- Αφού λάβουν την επιστολή αποδοχής εκ μέρους του ΑΡΧΕΛΩΝ, και προκειμένου να επιβεβαιωθεί οριστικά η συμμετοχής τους, οι εθελοντές πρέπει να στείλουν την εισφορά συμμετοχής τους ανάλογα με τις ημερομηνίες συμμετοχής τους, όπως αναγράφονται στον Γενικό Πίνακα όλων των προγραμμάτων, κατηγοριών και εθελοντικών εισφορών συμμετοχής. Δες εθελοντικές εισφορές.
Η εισφορά συμμετοχής καλύπτει το κόστος διαμονής σε οργανωμένη κατασκήνωση, διοικητικά έξοδα, εκπαίδευση, ασφαλιστική κάλυψη σε περίπτωση ατυχήματος (μέχρι ένα όριο) καθώς και ετήσια συνδρομή στον ΑΡΧΕΛΩΝ.
Η εισφορά συμμετοχής καταβάλλεται εφ’ άπαξ, δηλαδή δεν γίνονται δεκτές τμηματικές πληρωμές. Πριν την οριστικοποίηση της συμμετοχής κάθε εθελοντή θα πρέπει να σταλεί στον ΑΡΧΕΛΩΝ το αποδεικτικό πληρωμής.
Σημείωσε ότι:
- Θα χρειαστεί να είσαι παρών/ παρούσα στο Πρόγραμμα μία ημέρα πριν την πρώτη ημέρα της συμμετοχής σου και να αποχωρήσεις την επόμενη ημέρα της τελευταίας ημέρας συμμετοχής σου.
- Πρέπει να ενημερώσεις για την ώρα άφιξής σου στο πρόγραμμα με e-mail στον Υπεύθυνο Εθελοντών, τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν την έναρξη της συμμετοχής σου. Ένα αποκλειστικό μπλουζάκι ARCHELON “volunteer” σε περιμένει κατά την άφιξή σου στο πρόγραμμα.
- Ο ΑΡΧΕΛΩΝ δεν είναι σε θέση να προσφέρει οικονομική βοήθεια. Οι εθελοντές αναμένεται να καλύψουν τα έξοδα μετακίνησης και τα προσωπικά τους έξοδα από δικούς τους πόρους.
- Οργανωμένοι σε κοινή διαβίωση, οι εθελοντές συνήθως μοιράζονται τα έξοδα φαγητού, που φθάνουν περίπου 25-30€ την εβδομάδα. Όποιος δεν επιθυμεί να συμμετέχει στην κοινή οργάνωση φαγητού θα πρέπει να υπολογίσει περίπου 15 € την ημέρα για τα προσωπικά του έξοδα διαβίωσης.
- Σε περίπτωση πρακτικής άσκησης ισχύουν όσα αναφέρονται στο Πρακτική άσκηση & ευκαιρίες για έρευνα
ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΕΘΕΛΟΝΤΩΝ
Alex Santerne
Έζησα μια απίστευτη περιπέτεια για ένα μήνα με τον ΑΡΧΕΛΩΝ στη Ζάκυνθο. Η αποστολή μου ήταν να προστατεύσω και να παρακολουθήσω τις θαλάσσιες χελώνες Καρέττα, ένα είδος που βρίσκει καταφύγιο σε αυτές τις ακτές για να γεννήσει τα αυγά του. Κατά τη διάρκεια αυτών των 4 εβδομάδων, είχα την ευκαιρία να συνεργαστώ με μια παθιασμένη ομάδα, που εργαζόταν μέρα και νύχτα για τη διατήρηση αυτού του εύθραυστου οικοσυστήματος. Αυτή η εμπειρία όχι μόνο μου έμαθε τη σημασία της προστασίας της άγριας ζωής, αλλά μου επέτρεψε να αναπτύξω δεξιότητες στη διαχείριση περιβαλλοντικών προγραμμάτων και στη διαπολιτισμική συνεργασία.
Finbar May
Ήταν μεγάλη μου χαρά να λάβω μέρος ξανά στο πρόγραμμα του ΑΡΧΕΛΩΝ στις παραλίες ωοτοκίας της Ζακύνθου. Ανέπτυξα τις δεξιότητές μου στη διαχείριση χρόνου, ηγεσία, επικοινωνία και ομαδική εργασία μέσω μιας ευρείας γκάμας εργασιών, όπως το μαγείρεμα, οι βάρδιες ευαισθητοποίησης του κοινού, τις πρωινές βάρδιες στην παραλία, το κόψιμο μπαμπού, ο καθαρισμός του ερευνητικού σταθμού και τη συντήρησή του. Γνώρισα καταπληκτικούς και αποφασιστικούς ανθρώπους από όλο τον κόσμο. Ζώντας σε στην κατασκήνωση σημαίνει ότι όλοι ζούμε μαζί 24/7, γεγονός που οδηγεί σε πραγματικούς ισχυρούς δεσμούς φιλίας.